Tworząc zespoły marzymy o tym, by mieć zgrany personel, stojący za sobą murem, by pracowało się ze sobą dobrze, a przebywanie we własnym towarzystwie było dla nas stymulujące i dawało satysfakcję. Chcemy budować zespół składający się ze świetnych fachowców, którzy są nastawieni na wspólne osiąganie celów.

Rzadko kiedy przewidujemy sytuację, że może się zdarzyć inaczej. Budując zespół i rekrutując kolejne osoby najczęściej bierzemy pod uwagę ich profesjonalizm i wiedzę fachową.

Rzadko kiedy zwracamy uwagę na osobowość. Istotne dla nas jest, aby ta zatrudniona osoba dobrze wykonywała swoje zadania, a nie to czy jest miła i sympatyczna.

Jednak moim zdaniem, w procesie budowania zespołu warto również zwrócić uwagę czy nasz współpracownik jest po prostu człowiekiem, z którym współpraca będzie dobrym doświadczeniem, a nie będzie generował napięć, stresów itp.

Click here to show formBudując zespół zwróć uwagę na fachowość osób, które zatrudniasz, ale i na to, czy dobrze czujesz się w towarzystwie tej osoby i jakie emocje ona w Tobie wzbudza. Wybierając pracownika warto zastanowić się również nad tym:

• czy dopasuję się do zespołu

• jak jego osobowość wpłynie na zespół

• czy innym będzie się z nim dobrze współpracowało 

• czy jest serdecznym kolegą

• czy można na niego liczyć

• czy jest kulturalny i swoim zachowaniem nie sprawia przykrości innym lub nie wywyższa się

Wiem, że firma i zespół pracowników to drużyna grająca do jednej bramki. Czasami w pracy, w zespole mamy do czynienia z przyjaźniami czy luźnymi znajomościami.

Przyjaźń wśród współpracowników nie jest konieczna, jednak  praca w gronie kolegów i koleżanek, których cenimy jako fachowców przebiegająca w dobrej atmosferze wpływa na naszą pracę.

Relacje z naszymi współpracownikami wpływają na nasze zadowolenie z pracy i na naszą efektywność.

Spędzamy ze sobą 8 godzin i warto zwrócić uwagę na to, żeby pracowało nam się w dobrej atmosferze, wzajemnej akceptacji. Praca w atmosferze wzajemnego wsparcia, gdzie nietolerowane są toksyczne zachowania, fochy, dąsy i inne agresywne (często pasywne) zachowania ludzi (uszczypliwe uwagi, milczenie itp.) ma na dawać satysfakcję i wpływać na skuteczność i sukces firmy.

Konflikty w grupie ludzi zawsze się zdarzają, tak jak i w przyjaźni, jak i w dobry małżeństwie - konflikt może być budujący, doskonalić proces i wpływać na jakość współpracy, jeśli tylko jest merytoryczny i oparty na wzajemnym szacunku.

Ważna jest wzajemna wysoka kultura pracy i kultura osobista pracowników! Nastawienie, że pracuję z wartościowymi osobami, fachowcami i każda osoba wnosi do zespołu coś, co sprawia, że wzajemnie się uzupełniamy i stanowimy intrygująca mieszankę prowadzącą do wyznaczonego celu.

Jeśli w naszym zespole znajdzie się jedna czarna owca - toksyczna osoba, może to mieć niekorzystny wpływ na wiele czynników: zaangażowanie, efektywność czy też jakość pracy.

Jeden toksyczny pracownik, może popsuć atmosferę pracy i panujące zasady w całym zespole. Czasem powodują rezygnację z pracy osób, które na co dzień muszą z nimi przebywać. Jedna taka osoba w zespole może sprawić, że odbija się to negatywnym wpływem na pracę pozostałych.

Toksyczna osoba, ma w sobie wiele nierozwiązanych konfliktów wewnętrznych, dużo lęków i niezadowolenia (często nieświadomych). Jest wrogo nastawiona na innych ludzi i ich nie szanuje, a to wszystko pod piękną pierzynką z uśmiechu i manipulacji.  

Toksyczni ludzie często też nie dopuszczają do siebie tego, że ich zachowanie jest niestosowne, dowodzi niedojrzałości i może prowadzić do znacznego pogorszenia atmosfery w pracy i wyników, a także jak już mówiłam, zaangażowania innych członków zespołu.

Czasem osobista sytuacja życiowa poszczególnych pracowników sprawia, że na przestrzeni lat i wspólnej współpracy zmieniają się, np. z powodu stresu jaki spotkał ich w życiu. Stają się “toksycznymi osobami” i z każdym dniem współpraca z nimi jest coraz bardziej uciążliwa dla otoczenia. 

Jak sobie poradzić z taką sytuacją?

W pierwszej kolejności ustalmy: TOKSYCZNY PRACOWNIK, czyli jaki?

✔Toksyczny pracownik zadręcza innych narzekaniami, podkopuje autorytet, wywołuje konflikty, chce być specjalnie traktowany, nie angażuje się w prace zespołu, wywyższa się czy też zadziera nosa, pokazując, że jest lepszy od innych, stosuje tryb oznajmujący lub rozkazujący w swojej komunikacji.

✔Toksyczny pracownik to taki, który stawia się w roli ofiary - nie bierze odpowiedzialności za swoje zachowania, czyny i wyniki. Obwinia innych za swoje błędy, brak wyników czy i sytuacje, które mu się przytrafiają. Zrzuca na innych odpowiedzialność. 

Na przykład:

• zrzuca odpowiedzialność na innych

• To nie moja wina! To Krysia mi nic nie przekazała. 

• Nie doszła do mnie ta wiadomość, bo moja poczta nie działa.

• Ja to zrobiłem, ale Klient ma zablokowaną pocztę. To nie moja wina, że umowa nie doszła.
  
  

• zgłasza do przełożonego, że nie czuje się dobrze w grupie, nie czuje się akceptowany, a pytany o konkrety nie jest w stanie wskazać dlaczego ani jaka sytuacja spowodowała takie odczucia. Przychodzi i mówi: 

• Oni mnie nie lubią i nie chcą ze mną współpracować.

• Oni są przeciwko mnie, chyba boli ich mój sukces.
  
  

• jeśli błędnie wykona jakieś zadanie to stara się w nas wywołać poczucie winy 

• No tak, bo ja wszystko robię źle, jak zwykle moja wina! Powinni mnie zwolnić. 

✔Toksyczny pracownik to taki, który nie widzi swojej winy, nie zauważa popełnionych przez siebie błędów, zawsze uważasz, że winny jest ktoś inny lub winny jest system/szef.

On robi wszystko, stara się, ale… nie da się. Nie robi nic i nie wnosi nic, żeby poprawić, naprawić swoje błędy.

✔Trudny pracownik to taki, który ma wysokie mniemanie o sobie i uważa, że należy go z jakiegoś powodu traktować na specjalnych warunkach. Ma olbrzymią potrzebę do posiadania racji. Potocznie zadziera nosa. Na takie toksyczne zachowania pracowników często natrafiamy kiedy mamy tak zwane gwiazdy w zespole, które często dobrze realizują swoje zadania, szybko i skutecznie działają, ale są dość trudne do współpracy przez postawę i aroganckie zachowania.

✔Toksyczny pracownik również często narzeka. To osoba, która nie szuka rozwiązań, nic mu się nie podoba, narzeka, że czegoś nie da się zrobić, narzeka, że ma dużo pracy. Przez takie działanie osłabia innych pracowników, gasi ich entuzjazm, podcina ich skrzydła.

Tak zwany narzekacz często podważa publicznie zdanie szefa lub współpracowników, ale nie wnosi konstruktywnej krytyki. Jako gwiazda w zespole czy też osoba, która ma dobre wyniki na przykład handlowe często czuje, że ma na tyle mocną pozycję, że może sobie na to pozwolić.

✔Toksyczny pracownik to również taki, któremu brakuje kultury osobistej. Nie wita się  z pozostałymi członkami zespołu, zamyka się w swoim biurze i nie nawiązuje kontaktów. Nie jest wsparciem i nie jest pomocny, myśli tylko o sobie i swoim interesie. 

Toksyczny pracownik czyli taki, który zadręcza innych narzekaniami, podkopuje autorytet, rozsiewa plotki i wywołuje konflikty, chce by specjalnie traktować, nie angażuje się w pracę, jest skupiony na sobie, nie buduje pozytywnych relacji z innymi współpracownikami.

Czasem osoba taka jest nieświadoma swojego zachowania, a czasem czerpie satysfakcję i przyjemność z destrukcyjnego wpływu, jaki wywiera na innych. Osoby toksyczne najczęściej jednak mają problemy z niską samooceną, którą rekompensują takim zachowaniem. 

Współpracujący z nami managerowie zgłaszają nam, że są to dobrzy pracownicy, którzy mają efekty, jednak współpraca z nimi jest niezwykle trudna. Toksyczny pracownik jest świetnym i doświadczonym specjalistą, jego wiedza i praca są cenione w zespole i byłby świetnym pracownikiem, gdyby tylko potrafił dogadać się zarówno z szefem, jak i pozostałymi członkami zespołu.

Cenimy pracowników jako fachowców, ale nie jego zachowanie.

Takie osoby:

• nie umieją z pozostałymi członkami zespołu zbudować dobry koleżeńskich relacji 

• czują się nie lubiani przez swoich kolegów 

• często czują się zniechęceni i zmotywowani do pracy, chcą przykuć naszą uwagę 

• nie umieją zgrać się z zespołem 

• nie szanują zasad i granic

Obecność takiej osoby w zespole wpływa na pozostałych pracowników często demotywująco. W tym przypadku warto popracować nad komunikacją w zespole, nad integracją zespołu.

Menedżer, szef zespołu staje przed wielkim wyzwaniem poradzenia sobie z tą sytuacją.  

Szef/ menedżer często czuje się w obowiązku wspomóc taką osobę i wyjść jej naprzeciw. Jednak specjalne traktowanie czasem obraca się przeciwko szefowi, bo toksyczny pracownik może przyjąć postawę roszczeniową. Aby tego uniknąć, należy jasno określić warunki, aby pracownik nie traktował specjalnych sytuacji jako oczywiste i “należące mu się”. 

Toksyczny pracownik często ulega emocjom, co zaburza logiczne myślenie utrudnia empatyczne i profesjonalne rozwiązanie sprawy. Skupia się tylko i wyłącznie na swoich potrzebach i jest sfrustrowany w obliczu wyzwań czy konfliktu. 

Trudności czy konfliktowe sytuacje powodują często nasilenie się negatywnych myśli i emocji, czasami sam zapętla się i nie umie odpuścić. 

Praca i obcowanie z toksycznym pracownikiem może nas wyczerpać emocjonalnie i fizycznie. Brak asertywnego postępowania i odpuszczania dla świętego spokoju na dłuższą metę powoduje wypalenie zarówno pracowników, jak i menedżera.  

Co robić w tym przypadku, gdy poczujemy, że mamy w zespole toksycznego pracownika? 

Jak postępować z takim trudnym pracownikiem? Zwolnić? Doprowadzić do konfrontacji? Unikać?

Współpracując z trudnym, toksycznym pracownikiem istotną kwestią jest wypracowanie prawidłowych sposobów działania i zasad komunikacji.

Optymalnie byłoby nie dopuścić do takiej sytuacji, jednak nie zawsze uda nam się rozpoznać trudnego pracownika. Najważniejsze to zacząć działać, zarówno w sytuacji gdy do zespołu wchodzi nowa osoba przejawiająca toksyczne zachowania, jak i reagować na zmiany w zachowaniu obecnych współpracowników.

Jeśli zdasz sobie sprawę z tego, że masz do czynienia z toksycznym pracownikiem - podejmij działanie.

Zadaniem szefa jest podjąć odpowiednie kroki i reagować na sytuację. Nie może ignorować toksycznych zachowań. Jeśli obserwujemy, że trudny pracownik zaczyna prowadzić swoją grę, to przede wszystkim naszym podstawowym zadaniem jest uciąć to działanie dla dobra całego zespołu i firmy.

Konflikty w zespole, również te wywołane przez toksyczne zachowania współpracowników wpływają na wizerunek szefa i firmy. Trzeba podjąć działanie, spokojne, przemyślane.

Szkolenie dla kadry kierowniczej, gdzie mówi miedzy innymi o tym jak radzić sobie z trudnymi pracownikami i sytuacjami konfliktowymi.

✅ Zakładamy, że:

Pracownik, niezależnie od osobistej i psychicznej sytuacji powinien w pracy być profesjonalistą i panować nad emocjami.

Warto traktować innych współpracowników tak, jakbyś sam chciał być traktowany.

Podstawowa strategia to nie być dla toksycznej osoby kimś równie toksycznym, jak ona dla nas.

WSKAZÓWKI DO DZIAŁANIA - zarówno dla szefów, jak i innych współpracowników:

1. STAWIAJ GRANICE 

Nie powinniśmy pozwalać na to, by toksyczna osoba zatruwała nas swoim jadem i negatywnymi emocjami. Jasne ustalenie, jakie zachowania nie są tolerowane i jakie zachowania są mile widziane - konkretne granice 

1.  Jeśli toksyczna osoba zaczyna narzekać na wszystko wokół, najlepiej zapytać jak zamierza rozwiązać problem. 

2. Utnij narzekanie - u nas nie narzekamy tylko zgłaszamy problem i propozycję jego rozwiązania. 

3. Stawianie siebie w roli ofiary, bo np. nie wiedziałem. Teraz już wiesz i co z tym zrobisz?

4.  Ma inne zdanie i wygłasza negatywne zdanie na temat dla Ciebie ważny. Rozumiem, to jest twoja opinia, a ja się z nią nie zgadzam. 

5. Jeśli krzyczy, jest arogancka czy też bardzo wzburzona -  nie akceptuj tego. Stanowczo powiedz spokojnie: Porozmawiam z tobą jak twoje zachowanie będzie akceptowalne.

2. IGNORUJ 

NIE angażuj się w dyskusje, w afery. Unikaj dramatów jakie serwuje nam toksyczna osoba.

Toksyczna osoba lubi być w centrum uwagi. Jeśli zauważysz, że ktoś udaje gorszy dzień lub robi dramat z drobiazgu to unikaj takich rozmów. Nie angażuj się, bo tylko zszargasz sobie nerwy a toksyczna osoba wygra, bo jej celem była Twoja uwaga.

Ignorancja może pomóc, gdy ktoś chce zrzucić na Ciebie poczucie winy, np. krzykiem, szantażem czy płaczem. 

Ignoruj, ale w granicach rozsądku.

3.  DOPROWADŹ DO KONFRONTACJI 

Indywidualna rozmowa ze współpracownikiem oparta na faktach i konkretach, która pozwala na oczyszczenie atmosfery.

Konfrontację z aroganckim pracownikiem warto poprzedzić przygotowaniem i ustaleniem faktów. Siła argumentów i opanowanie to ważne elementy w rozmowie z toksyczną osobą, aby uniknąć konfliktów.

Pamiętajmy, że toksyczna osoba ma w sobie wiele lęku, z którym nie umie sobie poradzić, co jednak nie zwalnia jej z odpowiedzialności za swoje zachowanie.

4.  REAGUJ

 Jeśli czujesz, że coś jest na rzeczy, to pamiętaj - toksyczna osoba nie lubi bezpośredniej konfrontacji.

REAGUJ NA TOKSYCZNE ZACHOWANIA, uświadom trudnemu współpracownikami, że takie zachowanie nie jest akceptowalne.

NIE AKCEPTUJEMY I NIE TOLERUJEMY TOKSYCZNYCH ZACHOWAŃ. 

Pamiętaj, toksyczność to jest przemoc. Nie akceptuj przemocy psychicznej, fizycznej.

5. ROZWIĄZUJ I WYJAŚNIAJ SYTUACJE KONFLIKTOWE

Jedna z metod radzenia sobie z trudnym pracownikiem to metoda FUKO (fakty, uczucia, konsekwencje, oczekiwania)

FAKTY - opisujemy co się stało- trzymamy się faktów.  

• Co się stało?
  
• Które konkretne zachowanie chcemy skomentować?
  
• Jakie konkretne działanie opisujemy? Do jakiego działania się odnosimy?
  
• Jaką sytuację? Kiedy i gdzie miała ona miejsce?
  

UCZUCIA - czyli mówimy o tym, co my czujemy, jakie emocje to spowodowało.

• Jakie uczucia powstały we mnie na skutek powyższego działania?
  
• Jaki jest mój stosunek do tego co się wydarzyło?
  

KONSEKWENCJE - czyli  uświadamiamy rozmówcę jakie są konsekwencje działania czy danej sytuacji.

• Jakie opisane przez nas wydarzenie ma konsekwencję?
  
• Jak wpływa na innych ludzi z naszego otoczenia?
  

OCZEKIWANIA - czyli jakie są nasze oczekiwania związane ze zmianą zachowania. 

• Jak naprawimy, to co się stało? Jak i co chcemy zmienić?
  
• Czego oczekujemy? 

PANUJ NAD SOBĄ i KONTROLUJ SWOJE EMOCJE  - toksyczne osoby chcą wyprowadzić Cię z równowagi. Staraj się zachować zimną krew. Nie daj się wciągnąć w nieefektywne dyskusje i wydarzenia, które polegają na “biciu piany” i “taplaniu się w błotku”.

Sukces zespołu zależy nie tylko od umiejętności poszczególnych jego uczestników, ale także od sposobu w jaki jednostki udzielają sobie wsparcia i pracują ze sobą! 

Dopiero w warunkach rzeczywistej współpracy łatwiej uzyskać efekt synergiczny działania zespołu; efekt ukazujący, że dobrze współpracująca z sobą całość jest czymś więcej niż tylko sumą poszczególnych ludzi.

Jeśli nic nie pomaga, czasem lepiej rozstać się z jedną czarną owcą, która pomimo rozmów nie wprowadza do swojego zachowania zmian. Rozwala zespół i demotywuje współpracowników. 

Prawdziwym kluczem do sukcesu w pracy zespołowej jest sposób odnoszenia się do siebie uczestników zespołu.

Dlatego szanujmy się wzajemnie i dbajmy o nasze relacje z naszymi kolegami i koleżankami z biura/firmy. Eliminujemy toksyczne zachowania i mówmy im stanowcze NIE.